रुसी टेनिस सुन्दरी मारिया सारापोभा अहिले पनि पूर्वी बेलारुसको विकट स्थानको झन्झटिलो भ्रमणमा निस्कने गर्छिन् । त्यो विकट स्थान, गोमेलसँग उनको भावानात्मक सम्बन्ध गाँसिएको छ ।महिला खेलाडीका रूपमा यो ब्रह्मान्डमा सर्वाधिक आय गर्ने टेनिस सुन्दरी प्रायजसो संसारमै सबैभन्दा ठूलो विस्फोटन भएको स्थानमा पुग्न आतुर पनि रहन्छिन् । केही दिनअघि विकट गोमेलको जीर्ण विमानस्थलमा सारापोभाको निजी विमान ओर्लिएको देखियो । सो विमानस्थलका भवनहरूले पूर्व सोभियत संघलाई याद त दिलाउँछ नै, त्यहाँ विमानबाट अवतरण गर्न केही पेग भोड्का पिएर मुटुलाई बलियो पनि बनाउनुपर्छ । तर, अधिकांश मध्याह्नमा त्यहाँको आकाश भने सफा नै रहन्छ ।
त्यही विमानस्थलमा ओर्लंदासमेत सारापोभा कुनै राजकुमारीभन्दा कम देख्दिनन् । २३ वषर्ीया सारापोभाको पहिरन भने सामान्य नै थियो । साधारण खैरो पहिरनमा सजिएकी उनलाई त्यहाँ भव्य स्वागत पनि गरियो । त्यो उनको घर हो । चेर्नोबेल दुर्घटनाको साक्षी हो, सो क्षेत्र ।
२६ अपि्रल १९८६ को बिहानीपख नै थियो, विश्वभर समाचार फैलन सुरु पनि भइसकेको थियो, 'सोभियत संघमा आणविक दुर्घटना भयो । हजारौँ मानिस घाइते भएका छन् तथा केहीको मृत्यु पनि ।' त्यसको झन्डै वर्ष दिनपछि युरी र यलेना विषादीले भरिपूर्ण गोमेल छाडेर पश्चिमी साइबेरीतिर लागे अनि त्यहीँ मारिया युरिएभ्ना सारापोभाको जन्म भयो ।
मारियाका पिता त्यसवेला सधधधाइबेरियाको तेलखानीमा कार्य गर्थे । सारापोभासँगै गोमेल पुगेका युरीको ११ वर्षपछि गृह सहरको भ्रमण थियो ।
'साह्रै भावुक भइँदोरहेछ,' युरीले भने, 'यहाँ नजन्मिए पनि मारियालाई आफ्नो भूमिको माया छ । १९८६ को त्यो दिन सबै पागलजस्ता बनेका थिए । मानिस आफ्नो झोला बाँध्दै थिए तथा मौका मिल्नासाथ भाग्न खोज्थे ।'
त्यही मानिसका भीडमा युरी पनि मिसिए । गोमेलका आकाश विषादी हावाले ढाकिएको थियो अनि युरीका छिमेकी सिकिस्त बनिसकेका थिए । सो मार्मिक दुर्घटनाको चार महिनापछि नै यलेना गर्भवती बनिन् । उनी आफ्नो सन्तान सही सलामत जन्मने हो कि होइन भनेर चिन्तामै रहन्थिन् ।
सारापोभाको भ्रमणमा युरीले अरू रहस्य पनि खोले । उनले मारिया मात्र ६ वर्षकी हुँदा उनलाई फ्लोरिडा पठाए, छोरीसँग समय बिताए अनि आफ्ना संस्मरण सुनाउन उनलाई नजिकैको जंगलमा पनि घुमाउन लैजान्थे । अनि सरकारी अस्पताल भर्ना भएकी हजुरआमालाई हेर्न पनि उनी बाराम्बार गइरहन्थिन् ।
चेर्नोबेलले उत्पन्न गराएको त्रासादीबारेमा सारापोभाले विभिन्न जानकारी पनि लिइन् । उनले अध्ययनकै क्रममा अर्को एउटा जानकारी पाइन्, रेडियो एक्टिभका कारण गोमेलमा जन्मिएका नौ हजार बालबालिकाले समयभन्दा पहिले नै ज्यान गुमाउनुपरेकोबारे । त्यही कारण उनलाई संयुक्त राष्ट्रसंघ विकास योजनाले सो क्षेत्रको सद्भावना राजदूत नियुक्त गर्दा उनले सहजै सो प्रस्ताव स्विकारिन् ।
'मेरा पिताका परिवार अहिले पनि यहीँ बस्छन्, म यहाँ आउँदा उनीहरू सबैलाई भेट्छु,' सारापोभाले भनिन्, 'यहाँ त्रासदीपूर्ण भयंकर दुर्घटना भएको थियो भन्नुबाहेक अन्य विवरण दिन म अझै तयार भइसकेकी छैन । उमेर बढ्दै जाँदा यहाँका बारेमा अझै अध्ययन गर्नेछु । सो दुर्घटनाका कारण बिचल्लीमा परेका परिवारलाई सहयोग पनि गर्छु ।' 'धेरै मानिसले चेर्नोबेललाई बिर्सिसकेका छन्, तर म सधैँ सम्झनेछु । त्यो दुर्घटनापछि जन्मिएका बालबालिकालाई सहयोग गर्नेछु ।'
त्यहाँ जन्मिएका अधिकांश बालबालिकामा थाइरोड क्यान्सर देखिने गरेको छ । त्यहाँका स्थानीय अस्पतालमा झन्डै एक हजार चार सय सो बिरामीको उपचार गराउँदै छन् । सारापोभाले अस्पताललाई सहयोगस्वरूप दुई लाख ५० हजार पाउन्ड पनि उपलब्ध गराइन् ।
'बेलारुसको इतिहास दुखान्त छ, यहाँ धेरै कुरा गलत भए । मलाई नजिकको आभास दिने स्थान यो पनि हो । मैले यहाँ बस्नु त परेन किनभने मेरा परिवार यहाँबाट अन्यत्र सरे । यसैले गर्दा मेरो जीवनमा नयाँ कुराले प्रवेश पाए । मलाई हुर्काउन मेरा अभिभावकले धेरै समस्याको सामना गर्नुपर्यो । म आफ्नो जिन्दगीको माया गर्छु, म टेनिस खेल्न मन पराउँछु, म सधैँ कोर्टमा पुग्न आतुर रहन्छु,' उनले भनिन् ।
'चेर्नोबेल दुर्घटना नभएको भए मेरो जीवन अर्कै हुन्थ्यो,' सारापोभाले भनिन्, 'सम्भवतः म टेनिस खेल्दिनथेँ होला ।'
0 comments:
Post a Comment